De nieuwe pensioenwet gaat definitief in. Op 30 mei 2023 stemden de leden van de Eerste Kamer in met het wetsvoorstel. Over de nieuwe wet is nog veel te doen. Zo is het maar de vraag of jij er daadwerkelijk op vooruit gaat.
Radar legt het uit.
Het verschil tussen het oude en het nieuwe stelsel
In het oude pensioenstelsel beheren alle pensioenfondsen gezamenlijk 1.400 miljard euro aan Nederlands pensioengeld in één collectieve pot. Dat bedrag wordt samengesteld door de premies die werkgevers en werknemers inleggen, gecombineerd met beleggingen in aandelen en obligaties. Ook de hoogte van de rente speelt een rol in de hoogte van pensioenen.
In het nieuwe pensioenstelsel wordt het collectieve bedrag verdeeld. Het is de bedoeling dat iedere deelnemer een eigen pensioenpot krijgt. Elk potje wordt dan beheerd door de fondsen. Hierdoor zou het duidelijker moeten zijn voor jou hoeveel premie je inlegt voor je oude dag. Met de door jou ingelegde premie wordt, net als nu, gewoon belegd. Op je eigen rekening staat de totaal betaalde premie, plus de beleggingswinst. In de komende jaren rekenen de pensioenfondsen uit wie welk bedrag uit de collectieve pot in zijn of haar eigen pot krijgt.
Data niet op orde
Om alle individuele beleggingspotjes te berekenen, moet alle data natuurlijk op orde zijn. Uit een onderzoek van de De Nederlandsche Bank (DNB) uit februari 2023 blijkt alleen dat dit nog niet het geval is. 75 procent van de pensioenfondsen heeft tekortkomingen in hun datakwaliteit. Dit kan gevolgen hebben voor de pensioenaanspraken van de deelnemers van het pensioenfonds. Bijvoorbeeld dat een pensioenaanspraak niet meer herleidbaar of niet volledig is. Oftewel: geld kan zoekgeraakt zijn.
Fouten zijn vrijwel niet te herstellen
Bij het verdelen van de 1.400 miljard euro zit dan ook meteen een grote onzekerheid, die voor jou grote gevolgen kan hebben. “Zouden er fouten gemaakt worden? Ja, dan is dat niet eenvoudig om te herstellen”, vertelt hoogleraar Empirische Micro-Economie Marike Knoef in de tv-uitzending van Radar op 27 maart. “Dan zou je dat geld namelijk bij de ene persoon weg moeten halen om bij een andere persoon toe te voegen. Je kunt de pensioenpot één keer verdelen en dan is het ook wel zaak om dat in één keer goed te doen.”
Reservepot voor als het mis gaat, maar is die hoog genoeg?
Daarnaast is beleggen niet zonder risico en aandelen of obligaties kunnen zomaar minder waard worden. Een belangrijk gevolg van het nieuwe pensioenstelsel is dat het bedrag van je pensioen sneller omhoog gaat als het goed gaat met de economie, maar sneller omlaag gaat als het slechter met de beleggingen gaat. Het staat van tevoren daarom niet vast hoeveel pensioen jij uiteindelijk krijgt.
Daarom komt er bovenop de individuele spaarpotten toch een collectieve reservepot, om grote schommelingen eventueel te dempen. Die collectieve reservepot bedraagt volgens berekeningen van het Centraal Planbureau (CPB) tussen de 60 en 100 miljard euro, maar critici vragen zich af of dit bedrag hoog genoeg is voor het geval dat het een paar jaar slecht gaat op de beurs.
Mogelijk problemen voor 40-50-jarigen
Ongeacht of het goed of slecht gaat op de beurs, wordt het voor de groep 40 tot 50-jarigen in Nederland afwachten hoe goed het nieuwe systeem voor hen zal werken. In het oude pensioenstelsel betaalden jongeren mee aan het pensioen van ouderen. Dat heeft deze groep dus zo’n twintig jaar gedaan.
In het nieuwe pensioenstelsel gaan jongeren alleen niet meer meewerken aan de pensioenopbouw van ouderen. 40-50-jarigen hebben dus enkel de kosten van het nieuwe stelsel, maar niet de baten. Deze groep krijgt een compensatie, maar de hoogte daarvan is nog niet bekend.
Radar besteedde in de tv-uitzending van 27 maart veel tijd aan de uitvoerbaarheid nieuwe pensioenwet. Klik hier om dat item terug te kijken.
Bron: radar.avrotros.nl
